Musk ve Bezos, uzayda “gaz istasyonu” kurma yarışına girdi

60’lı yıllarda tepe noktasını gören uzay yarışı bu sefer iki şirket arasına başlamak üzere. Aslında yörüngede yakıt ikmali fikri yeni değil. 1960’larda, NASA henüz Ay’a astronot göndermemişken bilim insanları bu konsepti ortaya atmıştı. Ancak o dönem sadece teoride kalan bu yaklaşım, bugün Musk ve Bezos’un şirketleri sayesinde derin uzay stratejilerinin merkezine yerleşmiş durumda.

Yakıtın roketlerdeki baskın rolü, uzay araştırmalarının en büyük sıkıntılarından biri olarak biliniyor. Özellikle Dünya atmosferinden çıkarken yüksek miktarda harcanması, bu fikrin temelini oluşturuyor. Örneğin Apollo programında kullanılan Saturn V roketi, yaklaşık 3 ton ağırlığındaydı. Bu ağırlığın 2 tondan fazlası yakıttan oluşuyordu. Bu nedenle firmalar, daha az yakıtla fırlatma yapıp yörüngede depoları doldurarak hem daha büyük yükler taşıyabileceklerini hem de maliyetleri düşürebileceklerini savunuyor.

Fakat işin en kritik teknik engeli, yakıtların kendisi. SpaceX ve Blue Origin, aşırı düşük sıcaklıklarda sıvı halde tutulması gereken kriyojenik yakıtlarla çalışıyor. Uzay boşluğunda bu sıvılar hızla ısınarak buharlaşıyor, bu da depolamadan ziyade soğutma sistemlerinin güvenilirliğini ön plana çıkarıyor. Blue Origin CEO’su Dave Limp, bu konuda önemli donanım ilerlemeleri kaydettiklerini belirtse de uzmanlar, mikro yerçekiminde sıvıların tahmin edilmesi zor davranışlar sergileyebileceğini vurguluyor.

SpaceX, 2024’te Starship içinde sıvı transferi testleri yapmıştı. Şirketin planı, NASA’nın Artemis Ay programı için yörüngede bir Starship’i yakıt deposu kullanmıştı. Ancak bu görev için 10 ila 40 arası tanker uçuşunun gerekebileceği öngörülüyor. Blue Origin ise daha farklı bir yöntemle ilerliyor: Yeni dev roketi New Glenn ile yörüngeye çıkarılacak “taşıyıcı” araç, yakıtı Ay yörüngesine taşıyarak orada bir iniş aracını besleyecek.

Her iki yaklaşım da umut verici olsa da, sektörün deneyimli isimleri teknolojinin zamanında yetişip yetişmeyeceği konusunda temkinli. Yine de Musk ve Bezos, uzay yolculuğunu “gaz istasyonu” mantığıyla dönüştürme konusunda kararlı görünüyor. Musk, 2017’de Mars’a gidişin ancak bu sayede mümkün olacağını söylemişti. Bugün ise 2026’da Mars’a bir Starship göndermenin “küçük bir ihtimal” olduğunu ifade ediyor.