Depremin etkilerini önceden bilecek süper bilgisayarlar!

Lawrence Berkeley ve Oak Ridge ulusal laboratuvarlarında yürütülen yeni bir proje, süper bilgisayarlar aracılığıyla depremin yıkıcı etkilerini daha olmadan tahmin edebiliyor. Araştırmacılar şimdiye kadar yapılmış en gelişmiş deprem simülasyonlarını hayata geçirerek, sismik dalgaların yer kabuğunda nasıl yayıldığını ve bu dalgaların binalar ile kritik altyapıya nasıl etki ettiğini görebilcek.

Projenin liderliğini yapan David McCallen amaçlarının depremleri “başlangıcından sonuna kadar” modellemek olduğunu söylüyor. McCallen yaptığı açıklamada, “Deprem dalgalarının toprak, dağ ve vadilerde nasıl şekillendiğini ve bu hareketlerin binalar ile enerji altyapısına nasıl yansıdığını anlamak istiyoruz. Böylece şehirler olası büyük depremlere karşı çok daha hazırlıklı olabilir” dedi.

Özellikle deprem kuşağında olan ülkeler için oldukça önemli olan bu araştırma, EQSIM (Deprem Simülasyonu Kodlayıcı) adı verilen özel bir simülasyon yazılımına dayanıyor. EQSIM, depremlerin farklı jeolojik koşullar altında nasıl değiştiğini gösteriyor. Örneğin küçük bir depremin, belirli zemin yapılarında büyük olandan daha fazla yıkıcı olabileceğini ortaya koyuyor.

Araştırmalara göre, depremin şiddetini belirleyen üç ana faktör var. Bunlar fay tipi, toprak yapısı ve yüzey topografyası olarak ayrılmış. EQSIM şu anda Amerika’daki San Francisco Körfez Bölgesi, Los Angeles Havzası ve doğu Orta Batı’daki New Madrid bölgesi olmak üzere üç büyük fay hattında uygulanıyor.

SÜPER BİLGİSAYARLARIN GÜCÜ

Simülasyon ile ilgili konuşan McCallen, “Artık bir sonraki büyük depremin olmasını beklememize gerek yok. Eğer bir bölgede 7.5 büyüklüğünde bir deprem yaşanırsa ne olacağını şimdiden tüm ayrıntılarıyla gösterebiliyoruz.” sözleri ile sistemin sorunsuz çalıştığını ifade etti.

Bu simülasyonların arkasındaki en büyük güç ise dünyanın en hızlı bilgisayarlarından biri olan Frontier. Tennessee’deki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda bulunan Frontier, saniyede 2 exaflop işlem gücüyle çalışıyor ve eski sistemlerden yaklaşık 1000 kat daha hızlı. AMD GPU’larıyla desteklenen bu bilgisayar, yüzlerce kilometrelik alanı kapsayan modelleri 500 milyar veri noktasında işleyebiliyor. Her simülasyon yalnızca 90 saniyelik fiziksel zamanı kapsasa da yaklaşık 3 petabaytlık veri üretiyor. Bu da 750 bin uzun metrajlı filme ya da 1,5 trilyon sayfalık metne eşdeğer.